Cari Oran Nedir?

Cari oran, temel tanımıyla şirketlerin kısa vadedeki yükümlülüklerini ödeme yeteneğinin bir ölçümüdür. Yatırımcılara bir şirketin mevcut borçlarını ödeme yeteneği hakkında fikir verir. Bununla beraber cari oran tek başına değerlendirilmemelidir. Sektör ortalaması, şirketin cari oranının durumunu daha iyi analiz etmenize olanak tanır. Örneğin, sektör ortalamasının üzerinde bir oran, şirketin iyi bir noktada olduğunu gösterebilir. Benzer şekilde ortalamanın altında bir oran, kısa vadede sıkıntılar yaşanabileceğinin sinyalini verebilir. Her ne kadar cari oran şirketin kısa süreli durumunun bir analizini gerçekleştirmenize yardımcı olsa da tek başına yeterli değildir. Cari oranla beraber farklı oranları da dikkate alarak şirketin durumunu analiz etmeniz ve yatırım kararlarınızı ona göre vermeniz önerilir.

Cari oran, genellikle şirketleri kendi sektöründe olan diğer firmalarla karşılaştırmanıza yardımcı olur. Bununla beraber farklı sektörlerde bulunan şirketleri birbiriyle kıyaslamak her zaman doğru olmayabilir. Her sektörün farklı yükümlülükleri ve o an için farklı durumları olabileceği için cari oranların kıyaslanması da her zaman doğru olmayabilir. Şirketlerin cari oranlarını önceki bilançolarıyla kıyaslayarak ilerleyişleri hakkında fikir edinebilirsiniz. Örneğin, önceki bilançoya göre daha yüksek bir cari oran, şirketin yükümlülüklerini yerine getirme yeteneğinin olumlu olduğunu gösterebilir. Bununla beraber bilançoların 3 ayda bir açıklandığını ve 3 ay içinde şirketin farklı bir noktaya gelebileceğini de göz önünde bulundurmalısınız.

Beklenmedik olaylar, belirli sektörleri etkileyebilir ve önceki dönem iyi olan bir cari oran, sonraki dönem farklı bir noktaya gelebilir. Örneğin, bir şirketin satışları ani bir şekilde düşmeye başlayabilir ya da büyük bir müşterisi iflas edebilir. Bu tip durumlar, şirketin likiditesinin de olumsuz etkilenmesine neden olur. Benzer şekilde ekonomik durgunluk dönemleri ya da yüksek enflasyon da şirketin nakit akışını etkileyebilir. Bundan dolayı cari oran analizi her zaman şirketlerin durumunu anlamak için yeterli olmayabilir. Farklı finansal göstergelerle cari oranı bir arada değerlendirerek daha iyi bir analiz yapabilirsiniz.

Cari Oran Nedir?

Cari oran nedir, sorusuna genel olarak şirketin tüm dönen varlıklarının kısa vade borçlarıyla karşılaştırılmasıdır şeklinde yanıt verilebilir. Şirketin varlıkları nakitleri içerebileceği gibi aynı zamanda 1 yıl ya da daha kısa sürede nakde dönüşebilecek varlıkları da içerir. Şirketlerin likidite durumlarını incelemek için kullanılır. Bununla beraber cari oran analizi yaparken şirketin bulunduğu sektör ve iş modeli de göz önünde bulundurulmalıdır.

Cari Oran Neden Önemli?

Cari oran analizi aşağıdaki nedenlerden dolayı önemlidir:

• Cari oran, bir şirketin mevcut borçlarını dönen varlıklar ile ödeme yeteneğini gösterir. Yani, en basit ifadeyle şirketin borçlarını kendi başına ödeme becerisi olarak ifade edilir. Şirketin kısa vadede kendi kendine yetip yetmeyeceğini gösterdiği için yatırım kararı verirken önemli bir kriterdir.
• Cari oranın yüksek olması işletmelerin yeterli nakde sahip olduğunu gösterir. Bu da borçlarını ödemek için zorlanmayacağı şeklinde yorumlanabilir. Düşük cari oran, şirketin kısa vadeli borçlarını ödemekte zorlanabileceği ya da farklı stratejiler geliştirmek zorunda kalabileceği anlamına gelebilir.
• Genel olarak 2 ve üzerinde bir cari oran, iyi olarak kabul edilir. Bununla beraber cari oranın değeri sektörden sektöre değişiklik gösterdiğini bilmelisiniz.
• Genellikle bankalar şirketlere borç vermeden önce cari oranlarını inceler. Yüksek bir oran şirketin yeterli varlığa sahip olduğunu gösterir ve bu durum kredi notunu artırabilir. Yüksek cari oran, bankalar için daha düşük risk anlamına geleceği için şirketler daha düşük faizli kredi alabilir.
• Şirketin finansal riskinin bir göstergesi olduğu için bu oran yatırımcılar için de önemlidir. Düşük cari oran, şirketin yatırım gelirlerini etkileyeceği için şirketin senetlerinin fiyatlarını da değiştirebilir.
• Cari oran şirketin değerini tek başına göstermese de kısa süreli finansal durumu hakkında yatırımcıların bir fikir edinmesine yardımcı olabilir.

Cari Oran Hesaplanırken Nelere Dikkat Edilmesi Gerekir?

Cari oran hesaplama işlemi yapılırken ilk önce şirketin bulunduğu sektörün göz önünde bulundurulması oldukça önemlidir. Eğer cari oran sonucunda 1 çıkarsa şirketin sahip olduğu varlıklarla borçlarını anca ödeyebildiği anlamı çıkar. Bu değerin 2 olması ise şirketin sahip olduğu borçların 2 katı kadar varlığı olduğu anlamına gelir. Bununla beraber bu değerin anlamı sektörden sektöre farklılık gösterir. 1’in altında olması ise şirketin borçlarını ödemede yetersiz kaldığı anlamına gelir.

Cari oranın çok yüksek olması olumlu gibi gözükse de aslında temelinde farklı nedenler yatabilir. Örneğin, bir firmanın cari oran değeri 10-12 gibi yüksek bir sonuca sahipse bu durum şirketin sahip olduğu nakdi verimli bir şekilde değerlendiremediğini gösterir. Bu durum, şirketin büyüme potansiyelini kullanamadığı anlamına gelebilir. Ayrıca çok yüksek cari oranlar, şirketin varlık yönetimini de iyi bir şekilde yapamadığını nitelendirebilir. Bu sebeple cari oran hesaplaması yaparken şirketin bulunduğu sektörün ortalama değerini ve piyasanın durumunu da göz önünde bulundurmalısınız.

Cari Oran Nasıl Hesaplanır?

Cari oran formülü oldukça kolaydır. Cari oran hesaplaması ve formülü şu şekilde özetlenebilir:

• Cari oran formülü Dönen Varlıklar / Kısa Vadeli Yükümlülükler şeklinde tanımlanır.
• Cari oran formülü içinde yer alan dönen varlıklar nakit, kısa vadeli yatırımlar, peşin ödenmemiş giderler, alacak hesapları ve stokları içerir. Kısa vadeli yükümlülükler ise kredi borçları, ödenecek hesaplar, banka işletme kredisi, uzun vadeli bir borcun bir yıl içinde geri ödenmesi beklenen bölümü, tahakkuk eden giderler ve ödenecek vergilerden oluşur.
• Bir şirketin dönen varlıkları 15.000.000 TL ve kısa vadeli borçları 7.500.000 TL ise bu şirket için cari oran 15.000.000 / 7.500.000 şeklinde hesaplanır ve 2 sonucu elde edilir. Bu 2’nin iyi olup olmadığının anlaşılabilmesi için sektörün durumuna dikkat edilmelidir.