Vergi Dilimi Nedir Nasıl Hesaplanır?
Vergi oranı, temel olarak bir bireyin ya da kurumun gelirine göre vergilendirildiği yüzdeyi belirtir. Türkiye’de artan oranlı vergi sistemi kullanılır ve geliriniz arttıkça dahil olduğunuz vergi dilimi değişiklik gösterir. Hükümetler, ülkelerin altyapısını inşa etmek, kamu hizmetleri sunmak ve vatandaşların ihtiyaçlarını karşılamak için gelir elde eden her vatandaştan vergi alır. Toplanan vergiler, toplumun ve ülke içinde yaşayan herkesin refahı için değerlendirilir. Vergi dilimi sistemi ise bir vatandaşın ya da gelir vergisine tabii olan şirketlerin gelirleri arttıkça ödemeleri gereken verginin de artmasıdır. Artan oranlı vergi dilimi sistemi, gelir adaletini de sağlayarak herkesten kazancı kadar vergi toplanmasını mümkün hale getirir. Bir vatandaş ya da şirket yıllık gelirini beyan ettikten sonra dahil olduğu vergi dilimi üzerinden ödemelerini gerçekleştirmekle mükelleftir. Gelir vergisi beyannamesi vergi mükellefi olan bireyler gelir ve giderlerini gösterebilir. Bununla beraber bazı durumlarda vergi indirimlerinden de faydalanabilir.
“Vergi dilimi ne demek?” diye merak ediyorsanız genel olarak elde ettiğiniz maksimum kazanç üzerinden hesaplandığını bilmelisiniz. Türkiye’de toplam 5 adet vergi dilimi bulunur ve kazancınız arttıkça bu dilimlerden birine dahil olursunuz. “Vergi dilimi brüt mü net mi?” sorusuna ise brüt şeklinde yanıt verilebilir. Brüt gelir, toplam kazancı ifade ederken net gelir vergisi de dahil bütün giderler çıkarıldıktan sonra elde kalan kazançtır. Örneğin, giderinizin sadece gelir vergisi olduğunu ve kazancınızın yıllık 70.000 TL olduğunu düşünelim. 70.000 TL burada brüt kazancınızı ifade eder. %15’lik vergi kesintisinin ardından elde kalan 59.500 TL ise sizin net kazancınızdır. Net kazanç, gelir vergisi çıkarıldıktan sonra elde kalan tutar olduğu için gelir vergisi brüt üzerinden hesaplanır.
Vergi Dilimi Nedir?
Türkiye’de vergi dilimi hesaplama işlemleri yapılırken %15, %20, %27, %35 ve %40 oranları kullanılır. Bir vergi mükellefinin geliri arttıkça dahil olduğu vergi dilimi de değişiklik gösterir. Artan oranlı sistemde geliriniz arttıkça daha yüksek orandan vergi ödemekle mükellef olursunuz. 2024 yılının vergi dilimi oranları aşağıdaki gibidir:
Ücret gelirlerine göre vergi oranları
| Gelir Dilimi | Vergi Oranı |
|---|---|
| 110.000 TL’ye kadar | %15 |
| 230.000 TL’nin 110.000 TL’si için 16.500 TL, fazlası | %20 |
| 870 bin TL’nin 230.000 TL’si için 40.500 TL, fazlası | %27 |
| 3.000.000 TL’nin 870.000 TL’si için 213.300 TL, fazlası | %35 |
| 3.000.000 TL’den fazlasının 3.000.000 TL’si için 958.800 TL, fazlası | %40 |
Ücret dışı gelirlerine göre vergi oranları
| Gelir Dilimi | Vergi Oranı |
|---|---|
| 110.000 TL’ye kadar | %15 |
| 230.000 TL’nin 110.000 TL’si için 16.500 TL, fazlası | %20 |
| 580.000 bin TL’nin 230.000 TL’si için 40.500 TL, fazlası | %27 |
| 3.000.000 TL’nin 580.000 TL’si için 135.000 TL, fazlası | %35 |
| 3.000.000 TL’den fazlasının 3.000.000 için 982.000 TL, fazlası | %40 |
Artan oranlı vergi dilimi sistemi, gelir arttıkça dahil olunan dilime göre farklı oranlarda vergi ödemenizi sağlayan bir sistem olarak özetlenebilir. Bir vergi dilimine dahil olduğunuzda ilk önce önceki sınıra kadar olan kısım için farklı bir oran ve sonrasında dahil olduğunuz vergi dilimi için farklı bir oran üzerinden ödeme yapmanız gerekir. Ardından bütün dilimler için hesaplanan tutarlar toplandıktan sonra ödemeniz gereken verginin ne olduğunu öğrenebilirsiniz.
Vergi Dilimi Hesaplama İşlemi Nasıl Yapılır?
Brütten vergi dilimi hesaplama işlemini artan oranlı olacak şekilde yapmanız gerekir. Eğer bir yılda elde ettiğiniz gelir 110.000 TL’yi geçiyorsa artan oranlı olacak şekilde hesaplamaları gerçekleştirmelisiniz. Yeni vergi dilimi hesaplama işlemi ise aşağıdaki gibi özetlenebilir:
- İlk vergi dilimi hesaplaması en kolayı. 110.000 TL’ye kadar olan tutar üzerinden tek bir oranla hesaplama yapabilirsiniz. Örneğin, yıllık geliriniz 100.000 TL ise 2024 yılında ödemeniz gereken vergiyi 100.000 x 0,15 = 15.000 TL olarak hesaplayabilirsiniz. Burada 100.000 TL brüt gelirinizi ve vergiler düştükten sonra elinizdeki kalan 85.000 TL ise net gelirinizi gösterir.
Bütün yıl boyunca elde ettiğiniz toplam gelir, dahil olduğunuz vergi dilimini değiştirir. Vergi dilimi de elde edeceğiniz net kazanç üzerinde etkili olup artan oranlar şeklinde hesaplanan vergiler sonucunda elde kalan tutar ise net kazancınızı gösterir.
