Faktoring Nedir? Faktoring Şirketleri Ne Yapar?

Finansman işlemlerinizi hızlıca yerine getirebilmeniz için size düzenli nakit akışı sağlayan bir fonlama sunan faktoring, işletmelerin büyümek amacıyla tercih ettiği yöntemlerdendir. Bu işlem sayesinde satışlarınızı nakit paraya dönüştürerek işletmenizin daha sağlıklı şekilde büyümesini sağlayabilirsiniz. Faktoring, esnaf ve KOBİ’lerin nakit ihtiyacını güvenilir ve hızlı bir şekilde karşılamasına olanak tanır.

Alacaklarınızı devrettiğiniz faktoring şirketleri, birçok sorumluluğu sizin yerinize üstlenerek hem cebinizden hem de zamanınızdan tasarruf etmenizi sağlar. Bu finansman yöntemi sayesinde işletmeler, aldıkları çek karşılığında kestikleri satış faturalarını ilgili kuruluşa götürerek nakit ihtiyacını anında giderir.

Faktoring Nedir?

Faktoring, üç farklı hizmetin bir arada sunulduğu tek finansal yöntemdir. En genel anlamıyla hizmet ve mal satışlarından doğan vadeli alacakların yönetilmesi için temlik yani mülk olarak verme yoluyla faktoring kuruluşuna devredilmesi durumunu ifade eder. Söz konusu kuruluşlar, şu hizmetleri sağlar:

• Alacağın yönetimi ve tahsili
• Alacağın ödenmeme ihtimaline karşı sigorta edilmesi
• Finansman

Yukarıdaki üç hizmeti aynı anda müşterilerine sunan faktoring şirketleri, alacaklı olduğunuz süreci sizin için kolaylaştırır. Yaptığı işlemler sayesinde faktörler, alacaklarınızın yükünü üstlenir.

Faktoring İşleminin Özellikleri Nelerdir?

Firmayı vade farkı ödeme gibi bir yükümlülükten kurtaran faktoring özellikleri kapsamında verilen hizmetler, şirketinizi daha sorunsuz şekilde yönetmenize katkıda bulunur. Faktoring işlemlerini daha detaylı öğrenebilmek için sürecin maliyeti ve faiz oranı gibi noktaları incelemek gerekir.

Faktoring İşlem Maliyeti

Faktoring işlemlerinin maliyeti, sunulan hizmete göre değişiklik gösterir. Maliyetler, komisyon ve faktoring olmak üzere iki farklı kalemden oluşur. Komisyon; temlik edilen malın yönetimi, tahsili ve takibi karşılığında alacağın bir kısmının kuruluşa ödenmesidir. Kuruluşlar, hizmetlerinin bir karşılığı olarak komisyon tutarını yönettiği alacağınız üzerinden tahsil eder. Komisyon oranı ise vadeye, işlem hacmine ve fatura sayısına göre belirlenir.

Faktoring komisyon hesaplaması, çek ve fatura miktarına göre değişir. Şirketler için sabit bir komisyon söz konusu olamayacağından hesaplamanın yapılabilmesi için bazı spesifik bilgilere ihtiyaç duyulur. Faktoring ücreti ise finansman hizmetinin sunulduğu durumlarda geçerlidir. Yapılan ön ödeme ve alacağın tahsili arasındaki süre, bu ücret için belirleyicidir. Ücret, azalan bakiye üzerinden hesaplanabileceği gibi ilgili alacakların ortalama vadesine göre işlem başında da tahsil edilebilir. Yurt içi işlemlerde faktoring ücreti ve komisyon, 90 sayılı KHK’nin ikinci maddesinde belirtildiği üzere Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi’ne tabidir.

Faktoring Çek Kırdırma

Kırdırma işlemi, piyasada henüz vadesi gelmemiş çeklerin nakde döndürülmesini ifade eder. Faktoring çek kırdırma işlemi sayesinde nakit para ihtiyacı karşılanmış olur. Faktoring şirketleri ve bankalar, bu işlem karşılığında tarafınıza komisyon kesintisi ve faiz uygular. Çekin vadesinden önce kullanılmasından meydana gelen alacak hakkı da el değiştirir. Vadenin çok uzun olduğu ve acil nakit ihtiyacının bulunduğu durumlarda çek kırdırma işlemi tercih edilebilir.

Faktoring çek hesaplamalarında ve kırdırma sonrasında alabileceğiniz ödemede belirleyici etmenler şu şekilde sıralanabilir:

• Çekin tutarı ve vadesi
• Yıllık işlem hacmi
• Çek sahibinin taşıdığı risk

İlgili hesaplama, çekin tutarından komisyon ve faktoring ücretinin düşülmesiyle yapılır. Finans kurumunun risk algısıyla maliyet yapısı, faiz ve komisyon üzerinde belirleyicidir. Faktoring komisyonunu öğrenmek için oranı anaparayla çarpmanız gerekir. Faktoring ücreti de söz konusu çekin tutarı, vadesi ve faiz oranının kullanılmasıyla hesaplanır.

Faiz Oranları

Faiz oranı, piyasanın güncel durumuna göre günlük olarak değişebilir. Bu oran genelde KOBİ kredi faizlerine ve Merkez Bankası’na paralel biçimde hareket eder. Toplam faiz tutarını ise nakit paraya çevirdiğiniz çekin vade bozumuna kadar kalan süresi belirler. Vade tarihine kalan süre uzadıkça faiz oranı da artış gösterir. Faktoring faiz hesaplama formülünü uygulayabilmek için vade bozumuna kalan gün sayısını bilmeniz gerekir.

İşlemin maliyet kalemlerinden bir diğeri ise devlet tarafından belirlenen vergilerdir. Bu vergi, BSMV olarak bilinir. Banka Sigorta Muamele Vergisi, çek üzerinden düşülecek faiz tutarı ve komisyon toplamının %5 oranına eşittir.

Faktoring İşleminin Muhasebeleştirilmesi Ne Demektir?

Faktoring şirketler, “Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketlerinin Kuruluş ve Faaliyet Esasları Hakkında Yönetmeliğe” göre anonim şirket olarak faaliyet göstermek zorundadır. 13.06.2006 tarihinde kabul edilen KVK Madde 2’de anonim şirketler, sermaye firması olarak gösterilmiştir. Bu da faktör şirketleri kurumlar vergisine tabi tutar. İş merkezi Türkiye’de bulunan her şirketin elde ettiği kazanç, ticari nitelik taşır ve böylece vergi ödeme yükümlülüğü doğar.

01 Ocak 1994’ten beri Türkiye’de, finans sektörü dışındaki işletmeler için “Tekdüzen Muhasebe Sistemi” kullanımı zorunlu hale gelmiştir. Günümüzde, Türkiye’de çalışan faktör şirketleri, Hazine Müsteşarlığı’nın Banka Dışı Mali Kurumlar Birimi tarafından belirlenen gelir tablosu hesap gruplarına ve bilanço yapısına uygun olarak muhasebeleşme yükümlülüğü altındadır. Faktoring muhasebesinde kullanılan hesapları aşağıda görebilirsiniz:

• Kasa: İşletmenin elindeki yerli ve yabancı para birimlerinin TL değerini izlemek amacıyla kullanılır.
• Bankalar: Banka ve benzeri finans kurumlarına yatırılan paraların takibi bu hesapla yapılır.
• Alınan Çekler: İşletmeye verilmiş ancak henüz tahsil edilmemiş ve ciro edilmemiş çekleri takip eder.
• Alacak Senetleri: Ürün ve hizmet satışlarından doğan ve senetle temsil edilen alacakları içerir.
• Alıcılar: Ürün ve hizmet satışlarından doğan senetsiz alacakları takip eden hesap türüdür.
• Finansman Giderleri: Kur farkı, faiz, komisyon ve benzeri giderler, bu hesaba borç olarak işlenir.

Bu muhasebe kayıtları, şirketin sorunsuz bir şekilde işlerini sürdürmesini sağlar.

Hangi Kurumlar Faktoring İşlemi Yapabilir?

Vadeli satış yapan ve ödemeleri geciken her türlü işletme, ister bireysel ister tüzel olsun, faktoring işlemleri yapabilir. Kredi notu yüksek müşterilere sahip ancak ödemeleri geciken küçük işletmeler, düşük komisyonlar sayesinde nakit ihtiyaçlarını karşılayabilirler. Faktoring hizmeti sunan kurumlar ise faktör şirketler ve bankalardır.

Faktoring Şirketleri Nasıl Çalışır?

Faktör şirketler, satışlardan doğan alacakları devralıp, tahsilatını üstlenirler ve kayıt tutma görevini yerine getirirler. Gerekirse alacakların tahsili için yasal işlemleri de yürütürler; pazar analizi yapmak ve bulgularını müşterileriyle paylaşmak da onların görevleri arasındadır.

Faktör şirketler, temlik alınan alacakları garanti altına alarak, yönetimini devraldıkları alacakların ödenip ödenmemesinin endişe kaynağı olmaktan çıkmasını sağlar. Sunulan finansman hizmeti, alacakların vadesinden önce bir kısmının peşin olarak ödenmesini içerir. Bu ödeme genellikle toplam tutarın %80’ine kadar olabilir. Borçlu, ödemeyi doğrudan faktör şirketine yapar ve şirket, masraflarını düşürdükten sonra kalan miktarı size aktarır.

Faktoring Hizmetlerinin Avantajları Nelerdir?

Faktoring hizmetleri, işletmelere büyük avantajlar sunar:

• Alacakların tahsil edilememesi riskine karşı sigorta sağlarsınız.
• Alıcıların mali durumları hakkında bilgi sahibi olur ve daha iyi müşteri portföyü oluşturursunuz.
• Muhasebe yükünü azaltır, giderleri düşürerek tedarikçilere peşin ödeme yapma imkanı sunar ve tasarruf sağlar.
• Temlik yoluyla sağlanan finansman, düzenli nakit akışını garanti eder ve bilançonuzu likit hale getirir.
• Faktör şirketler, tüm süreçlerle ilgilenerek size zaman kazandırır.
• Alacak tahsil sürenizi azaltarak, borçlarınızı daha hızlı ödeyebilir ve işletmenizi daha hızlı büyütebilirsiniz.

Faktoring ve Kredi Arasındaki Farklar Nelerdir?

Faktoring ve banka kredileri arasında önemli farklar vardır:

• Faktoring ile nakit ihtiyacınızı hızlıca karşılayabilirsiniz; banka kredileri ise daha fazla belge gerektirir ve süreç uzun olabilir.
• Faktör şirketleri, işletmenin müşterilerinin kredibilitesine bakar; banka kredileri ise işletmenin kendi kredibilitesine dayanır.
• Faktoring işlemlerinde nakit limiti yoktur; krediler ise sınırlıdır ve teminat gerektirmez.
• Banka kredileri, işletmenin büyüklüğüne göre sınırlı miktarda verilirken, faktoringde müşteri portföyünüze ve satışlarınıza göre nakit miktarı artar.