Gider Pusulası Nedir?

Gider pusulası, vergi mükellefi olmayan kişiler ile yapılan ticari işlemlerin resmiyete dökülmesini sağlayan bir belgedir. Vergi mükellefi olan kişilerin muhasebe kayıtlarında kullanılır. Bununla beraber bir ürün iade edildiğinde de karşılığında düzenlenir. Yapılan her işlemin kayıt altına alınması oldukça önemli bir konu olduğu için gider pusulası fatura kesilemeyen durumlarda işlemin resmî bir şekilde belgelenmesini mümkün kılar.

Gider Pusulası Nedir?

Gider pusulası Vergi Usul Kanunu’nun 234. maddesiyle tanımlanır. İlgili maddeye göre gider pusulası düzenlenmesi vergi mükellefi olmayan kişilerle yapılan işlemlerde zorunluluktur. Gider pusulası resmî bir evrak olduğu için üzerinde yer alan bilgilerin doğru bir biçimde doldurulması gerekir. Pusulada işin türü, malın cinsi, miktarı, bedeli, iş ücreti, işi yaptıran ile yapanın adı ve soyadı, adresleri ve tarihi yer alır. Bu belge, işi yaptıran ya da malı satın alan kişiye bir kopya olarak verilir ve işi yapan kişiye de bir nüsha teslim edilir.

Gider pusulasının işin yapıldığı ya da malın teslim edildiği tarihten itibaren 7 gün içerisinde düzenlenmesi gerekir. Gider pusulası düzenlemek ticari faaliyetleri resmiye dökme noktasında önemli olsa da bazı belgelerin gider pusulası yerine geçebileceğini bilmelisiniz. Örneğin banka ya da PTT aracılığıyla gerçekleştirilen ödemeleri gösteren dekontlar gider pusulası yerine sayılabilir. İade faturası da benzer şekilde gider pusulası olarak nitelendirilebilir.

Gider Pusulası Hangi Durumlarda Düzenlenir?

Gider pusulası vergi mükellefi olmayanlarla yapılan hemen hemen bütün ticari faaliyetlerde düzenlenebilecek bir belgedir. Türk Vergi Kanunu’na göre gider pusulası birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde olan serbest meslek erbapları ya da defter tutma mecburiyetine sahip olmayan çiftçiler ile yapılan ticari işlemleri resmiyete dökmek için düzenlenir. Günlük hayatta gider pusulasının düzenlenmesi gereken birçok farklı durum vardır. Aşağıdaki listeyi inceleyerek belgenin hangi durumlarda düzenlenmesi gerektiği hakkında bilgi alabilirsiniz.

• Bir şirket, organize ettiği etkinliğin fotoğraflarını serbest çalışan bir fotoğrafçıdan çekmesini isterse gider pusulasına ihtiyaç duyulur.
• Vergi mükellefi olmayan bir esnaftan mal ya da hizmet alındığında veya avukat, diş hekimi, ressam, danışman, doktor ya da veteriner gibi serbest meslek erbaplarından hizmet alındığında uygulanır.
• Bir firma, defter tutma hizmeti için muhasebeci görevlendirdiğinde gider pusulası keser.
• Ev ortamında üretilen bir mal satın alındığında ve benzeri durumlarda gider pusulası düzenlenir.

Kimler Gider Pusulası Düzenler?

Gider pusulası işveren ve işi yapan kişi arasında düzenlenir ve taraflardan herhangi biri belgeyi düzenleyebilir. Bununla beraber işveren ya da satın alma işlemini gerçekleştiren taraf da pusulayı düzenleyebilir. İşlemin resmiyete dökülmesi için gider pusulasının düzenlenmesi ve belgelerle detaylandırılması oldukça önemlidir.

Gider Pusulası Hesaplama İşlemi Nasıl Yapılır?

2024 yılında KDV oranı %20 olduğu için gider pusulası hesaplama işleminde bu oran kullanılır. Gider pusulası hesaplama işlemini gerçekleştirmek için aşağıdaki adımları takip edebilirsiniz;

• Gider pusulası hesaplama işlemi hem brüt hem net tutar üzerinden gerçekleştirilebilir.
• Eğer karşı tarafla net 300 TL üzerinden anlaştıysanız ödemeniz gereken tutar 300 x 1,2 işleminin sonucunda 360 TL çıkar.
• Karşı tarafla brüt 500 TL üzerinden anlaşma yaptıysanız hesaplama 500 / 0,8 = 625 şeklinde olur.

Gider Pusulası Stopaj Oranları Nasıldır?

Gider pusulası oranları şu şekildedir;

• Mükellef türüne göre stopaj oranları farklılık gösterir. Eğer mükellef bir esnafsa gider pusulası oranı %2, %5 ya da %10’dur.
• İş yapılan kişi serbest meslek erbabı ise gider pusulası oranı %17 ya da %20’dir.
• Bununla beraber ürünün/hizmetin türüne göre de stopaj oranları farklılık gösterir. Örneğin hurda mal alımları söz konusu olduğunda stopaj oranı %2 olarak belirlenir. Hizmet alımlarında ise stopaj oranı %10’dur.

Gider Pusulası Nasıl Düzenlenir?

Gider pusulası nereden alınır sorusuna vergi dairesinden alabileceğiniz yanıtı verilebilir. Gider pusulasını düzenleyecek olan taraf vergi dairesine başvurduktan sonra üzerinde vergi levhasının da bulunduğunu bir belge hazırlar. İzin belgesi hazırlandığında noterden ya da Maliye Bakanlığı’ndan alınabilir. Belgeyi aldıktan sonra düzenlemeniz gerekir. Aşağıdaki listeyi inceleyerek vergi pusulasının nasıl düzenlenebileceğini adım adım öğrenebilirsiniz;

• Gider pusulası üzerinde düzenleyen kişinin vergi numarası, ticari unvanı, adı, soyadı ve vergi dairesi gibi bilgilerin yer alması gerekir. Ayrıca gider pusulası resmî bir belge olduğu için üzerinde Maliye Bakanlığı’nın logosu ve il kodu bulunmalıdır.
• Gider pusulası ibaresiyle beraber belgenin üzerinde dokümanın düzenlendiği tarihin yer alması gerekir.
• Belgenin düzenlenmesine neden olan mal ya da hizmetle ilgili detayların paylaşılması önemlidir. Ürün ya da hizmetin tanımını, miktarını ve tutarını belgenin üzerine yazarak süreci resmiyete dökebilirsiniz.
• Belgede gelir vergisi oranı yazılarak tutarın net bir şekilde gösterilmesi gerekir. Ayrıca stopaj vergisinin de gösterilmesi tutarların eksiksiz tanımlanmasında önemli hale gelir.
• KDV oranı ve hesaplanan Katma Değer Vergisi sonucunda ortaya çıkan net tutar da belgede gösterilebilir.
• Ödemeyi alan tarafın adı, soyadı ve adres bilgileri de dokümana yazılarak tarafların gösterilmesi gerekir. Ayrıca belgeye vergi mükellefi olmayan satıcının belirtilen tutarı aldığını kabul eden bir imza atması gerekir.
• Belge düzenlendikten sonra her iki tarafın da bir nüsha saklaması önemlidir. Böylece herhangi bir sorun ortaya çıktığında taraflar ellerinde resmi bir belge ile kanıt sunabilirler.
• Gider pusulası, işletmelerin gelir ve giderlerini doğru bir şekilde göstermeleri için düzenlenir. Bundan dolayı belgenin içindeki bilgilerin eksiksiz ve hatasız bir şekilde doldurulması önem kazanır. Örneğin, ödenecek tutar ya da alınan mal/hizmetin türü gibi bilgilerin doğru girilmesi gerekir.
• Gider pusulası düzenlerken değişen stopaj ya da vergi oranları hakkında bir muhasebeciden yardım almayı düşünebilirsiniz.

Ticari işlemleri kayıt altına almak ve vergi süreçlerini daha şeffaf bir şekilde yürütmek için gider pusulası düzenlenir. HangiKredi Kobi üzerinden ticari işlemleriniz için uygun kredilere ulaşabilir, farklı teklifleri karşılaştırabilirsiniz!