İşletmenizin ihtiyaçlarına ve hedeflerine göre farklı finansman yöntemlerinden yararlanabilirsiniz. Bu yöntemlerden biri olan leasing, taşınır ya da taşınmaz malları kiralama yoluyla kullanma imkânı verir. Hem mal sahibine hem de kiracıya sermayeyi verimli kullanma avantajı sağlayan bu yatırım yöntemine dair daha detaylı bilgi için yazıyı okumaya devam edebilirsiniz.
Büyük Ölçekli Yatırımlarda Tercih Edilen Leasing Nedir?
Leasing, finansal kiralama anlamına gelir. Yatırım malının koşulları önceden belirlenmiş bir sözleşmeyle satın alınması ve ardından kullanım hakkının bir başkasına verilmesidir. Bu orta ve uzun vadeli finansman yönteminde iki taraf bulunur. Kiralayan, leasing işlemini gerçekleştiren kişi ya da kurumdur. Kiracı ise ilgili malı kullanan taraftır. Yatırım malının mülkiyeti, sözleşme süresince kiralayanda kalır. Sözleşme sona erdiğinde ise kiracıya devredilir. Böylece işletmeler, yatırım mallarını öz kaynaklarıyla satın almaktan kurtulur. Bunun yerine belirlenen sürelerde taksitlerle ödeyerek varlıkların kullanım hakkını elde eder.
Leasing’in Klasik Finansman Yöntemlerinden Farkı Nedir?
Finansal kiralama, işletmelerin varlık ve sermaye yönetimini destekler. Kiralayan, sahip olduğu malın üzerinden gelir elde eder. Ayrıca bakım ve onarım süreçlerinden doğan masrafları da üstlenmez. Böylece sermayesini daha verimli kullanabilir. Kiracı ise kullanım hakkına sahip olmak için ilgili taşınır ya da taşınmaz malı satın almak zorunda kalmaz. Leasing ile diğer finansman yöntemleri arasındaki fark da buradan kaynaklanır. Örneğin finansal kiralama yöntemiyle işletmenizin filosuna* bir araç eklediğinizi varsayalım. Sözleşme süresince bu taşıtı, kira ödeyerek kullanırsınız. Kontrat sona erdiğinde ise aracın mülkiyetini devralabilirsiniz.
Leasing Yönteminin Sunduğu Avantajlar ve Dezavantajlar Nelerdir?
Leasing, kendi içinde bazı avantajları ve dezavantajları barındırır. Leasing yönteminin faydaları arasında hem sağlayıcısına hem de kiracısına uzun vadeli finansman desteği sunması yer alır. Bu yöntemin olumsuz özelliği olarak da zaman zaman karşılaşılan yüksek kira giderleri sayılabilir. Aşağıda bu artı ve eksi yönleri daha ayrıntılı görebilirsiniz.
| Leasing Yönteminin Avantajları | Leasing Yönteminin Dezavantajları |
| Nakliye, sigorta ve montaj gibi masraflar kiracıya ait olduğu için yatırım maliyetinin %100’üne yakın fayda sağlanır. | Mal üzerinde herhangi bir değişiklik yapmak için öncelikle kiralayandan izin alınmalıdır. |
| Banka kredilerine göre daha az teminat gerektirir. | Kiralanan mal, kredi başvurularında ipotek olarak gösterilemez. |
| Kredi olmadığı için bilançoda borç kalemi olarak yer almaz. Böylece kredibilite** performansını etkilemez. | Döviz üzerinden imzalanan finansal kiralama sözleşmelerinde kur riski olabilir. |
| Sözleşme sonuna kadar mülkiyet devri gerçekleşmediği için her iki tarafın da menfaati korunur. | iracılar, varlıkların enflasyon gibi etkenlerden arındırılmasını sağlayan yeniden değerleme imkânından yararlanamaz. |
Finansal kiralama, işletmelere KDV avantajı kazandırır. Bu kiralama sözleşmelerinde %1’lik KDV oranı uygulanır. Ayrıca bu sözleşmeler için Damga Vergisi alınmaz. Böylece şirketler, diğer finansman yöntemlerine kıyasla daha düşük vergi öder.
Leasing Türleri Nelerdir?
Operasyonel ve finansal kiralama olmak üzere iki ayrı leasing türü bulunur. Ayrıca sat geri kirala gibi alternatif yöntemler de vardır. Bu yöntemlere ilişkin detaylar ise şöyledir:
- Faaliyet kiralaması (Operasyonel): Faaliyet kiralaması, kira konusu malın kullanım hakkını kısa bir süre için verir. Belirlenen dönem sona ermeden kullanım hakkına sahip olanlara kira sözleşmesini iptal etme imkânı verir. Operasyonel leasing yönteminde kontrata konu olan mal, sözleşme bitiminde kiralayanda kalır.
- Finansal kiralama: Kiracı tarafından seçilen makine, ekipman ya da diğer varlıkların, leasing şirketi tarafından anlaşılan şartlarda alınması ve müşteriye teslim edilmesini öngören orta ve uzun vadeli finansman yönetimidir. Kiralama süresinin sonunda varlık, kiracı tarafa devredilir.
Sat ve geri kirala işleminde ise varlığın devridaimi gerçekleştirilir. Yani taşınır ya da taşınmaz mal, önce bir kişiden veya kurumdan satın alınır. Ardından söz konusu varlık, aynı bireye ya da işletmeye kiralanır. Sözleşmeye ilişkin ödemeler sona erince sabit kıymet, malın ilk satın alındığı kiracıya devredilir.
Finansal Leasing ve Operasyonel Leasing Arasındaki Fark Nedir?
Finansal ve operasyonel leasing, bazı noktalarda birbirinden ayrılır. Finansal kiralamada mülkiyet hakkı, sözleşmenin sonunda kiracıya geçer. Diğer leasing türünde ise mülkiyet el değiştirmez. Öte yandan, operasyonel kiralamada daha kısa süreli sözleşmeler imzalanır. Ayrıca kiracı, kontrat süresi sona ermeden kullanım hakkından vazgeçebilir. Bu durum, faaliyet kiralamasının görece daha esnek olduğunu gösterir.
Sektörlerde Leasing Kullanımında Hangi Farklılıklar Olur?
Sektörler arasında kullanılan leasing türü değişiklik gösterir. Mesela leasing ile araç alımında faaliyet kiralaması yöntemi tercih edilir. Ayrıca operasyonel leasing örneklerine; iş makinesi, vinç, bilgisayar donanımları, ofis ekipmanları ve tıbbi cihaz alımlarında da rastlanır. Yani bu varlıkların yer aldığı tüm sektörlerde faaliyet kiralamasından yararlanılabilir.
Geniş çaplı haklar veren leasing, farklı sektörlere ve işletmelere hitap eden bir finansman yöntemidir. Ticari yolculuğuna yeni başlayan KOBİ’ler, büyük varlıkların satın alımı için yeterli sermayeye sahip olmayabilir. Finansal kiralama, bu işletmelerin yüksek maliyetli mallara erişimini kolaylaştırırken öz kaynağını korumasına da yardımcı olur. Mali istikrarınızı artırmak için ihtiyaç duyduğunuz desteği, HangiKredi KOBİ’deki avantajlı KOBİ kredilerinden alabilirsiniz.
Hangi Sektörler Leasing’i Tercih Etmeli?
Leasing, tüm sektörlerde rahatlıkla tercih edilebilir. Bu sektörler arasında enerji, sağlık, inşaat, tekstil, sanayi, bilgi işlem, gayrimenkul, matbaa ve turizm ön plana çıkar. Örneğin yenilenebilir enerji alanında faaliyet gösteren bir firma, üretim ve dağıtım işlemlerinde kullanılmak üzere ekipman kiralayabilir. Böylece hızla gelişen, rekabetin ve maliyetlerin yoğun olduğu bu sektörde sermayesini daha verimli kullanarak ilerleyebilir.
Hangi Ürünler Leasing ile Satın Alınabilir?
Finansal veya operasyonel kiralamayla satın alınabilecek pek çok ürün bulunur. Aşağıda bu ürünlerden bazılarını görebilirsiniz.
- İş ve inşaat makineleri
- Üretim hatları
- Endüstriyel makine ve ekipmanlar
- Tekstil makineleri
- Metal işleme makineleri
- Tarım makineleri
- Plastik işleme makineleri
- Sağlık sektörü ekipmanları
- Matbaa ve ambalaj makineleri
- Bilgi işlem ve büro sistemleri
- Elektronik ve optik cihazlar
- Turizm ekipmanları
- Fabrika ve depo gibi ticari amaçlı gayrimenkuller
Leasing şartlarını taşıyanlar, aynı sözleşmeyle birden fazla ürün alabilir. Örneğin matbaa sektöründe iş yaptığınızı varsayalım. Bu durumda hem üretim yerine hem de imalat makinelerine ihtiyacınız olur. Söz konusu taşınır ve taşınmaz malları kiralayarak öz kaynağınızı farklı alanlara yönlendirebilirsiniz.
Finansal Yardım Sunan Leasing Nasıl Alınır?
Leasing yönteminden yararlanmak isteyen taraf, mülkün sahibiyle kira tutarı ve sözleşme süresi gibi konularda anlaşır. Daha sonra istenen belgelerle leasing şirketine başvurur. Gerekli şartlar ve belgeler, başvuruyu gerçekleştiren tarafın niteliğine göre değişir. İletilen belgeler, söz konusu şirket tarafından incelenir. Leasing kredi hesaplama ve kontrol işlemlerinin ardından satın alma ve kiralama süreci başlar.
Leasing Sözleşmesi Öncesinde Gereken Şartlar ve Belgeler Nelerdir?
Finansal kiralama yönteminden vergi mükellefi olan ve hukuki işlem yapmaya yetkili tüm tüzel ya da gerçek kişiler faydalanabilir. Bu kapsamda çiftçiler, vakıflar, kooperatifler ve ortak girişimler, şahıs firmaları, anonim ve limitet şirketler yer alır. Ayrıca bu işlem için teminat göstermeniz istenebilir. Genellikle finansal kuruluşlar; şirket senedi, nakit blokajı, teminat mektubu, ipotek, şahıs ya da firma kefaleti gibi güvenceler talep eder.
Leasing Sözleşmesi Nasıl Yapılır? Sunulan Faiz Oranları Nelerdir?
Finansal kiralama sözleşmesi, noter huzurunda hazırlanmalıdır. Aksi takdirde geçerlilik kazanmaz. 6361 sayılı Finansal Kiralama Kanunu’nda bu sözleşmeye ilişkin esaslar yer alır. Bu kanunun 22. maddesine göre taşınır malların sözleşmesi, kiracının kayıtlı olduğu özel sicilde hazırlanır. Taşınmazlara ait kontrat ise varlığın bulunduğu tapu kütüğünün beyanlar hanesine yazılır. Öte yandan, mevzuatta bu sözleşmeye dair bir şekil şartı yoktur.
Leasing faiz oranları, bankaya ve vadeye göre değişir. Bu oranlara göre belirlenen kira tutarı, leasing muhasebe kaydında önemli rol oynar. Leasing hesaplamasında mal sahibi kira bedelini alacak; kullanım hakkını elinde bulunduran ise gider olarak yazar. Kiraya veren, tahsil ettiği gelirleri alacaklarından indirir. İlgili döneme ait leasing faiz hesaplamasından elde edilen tutarı da gelir olarak kaydeder.
Zamanı Geldiğinde Leasing Ödemesi Yapılmazsa Hangi Yaptırımlar Uygulanır?
Leasing oranlarına göre belirlenen kiralar, sözleşmede belirlenen şartlarda düzenli olarak ödenir. Borcun ödenmemesi durumunda kiracıya 30 günlük süre verilir. Bu sürede de ödeme yapılmazsa sözleşme, mal sahibi tarafından tek taraflı feshedilir. Fakat sözleşmede vade sonunda mülkiyetin kiracıya geçeceği konusunda anlaşılmışsa bu süre 60 günden az olamaz.
Notlar:
*toplu olarak aynı hizmeti veren araçlar bütünü
**kredi veren kurumlar açısından kişinin ya da işletmenin borç ödeme gücü
