Stok Yönetimi Nasıl Yapılır?

Stok bir şirketin üretim, satış gerçekleştirmek adına sahip olduğu ham madde ve benzeri ürünleri ifade eder. Şirketlerin depolarında veya kiralık depo alanlarda yer alan ürünler, üretim, satış için kullanılmaya hazır bekler. Stok, pek çok şirket için önemli unsurlardan biridir. Üretim, satış için gerekli olan stokları hazır tutan şirketler, üretimin, siparişin aksamadan ilerlemesini ve ürünlerin müşteriye zamanında ulaşmasını sağlar. Bu da şirketlerin istikrarlı büyüme elde etmesine katkı sunar. Stok yönetimi, şirketlerin stoklarını uygun maliyet unsuru ile saklamalarına yardımcı olur. Bunun yanı sıra stok yönetimi uygulamaları ile ürünlerin eksik veya fazla olmasından kaynaklı sorunların önüne geçilebilir. Peki, şirketlerde stok yönetimi nasıl yapılır? Konu hakkında öne çıkan detayları içeriğin devamında bulabilirsiniz.

Stok için Alt Limit Belirleyin

Stok yönetimine başlarken ilk aşamada, şirketin deposunda olan ürünleri belirlemeniz gerekir. Ardından her ürün için bir alt limit stok sayısı belirlemek, ürün satışında aksama yaşamanızı önler. Örneğin bilgisayara malzemeleri satan bir firmaysanız her üründen en az 30 adet olması, stok takibi açısından size kolaylık sağlar. Ürün stok sayısı 30’un altına düştüğünde yeni ürün tedariği yapmak, ürün yetersizliğini engeller. Stokları takip ederken az satan ürünlerde daha düşük alt limitler, çok satan ürünlerde ise yüksek alt limitler belirleyebilirsiniz.

FIFO Uygulaması Yapın

Stok ve envanter yönetimi kurallarından biri “first in-first out” olarak bilinir. Bu yöntemde stoğa ilk giren ürünler, stoktan ilk çıkan ürünler olmalıdır. Bu, stokta en fazla bekleyen ürünlerin daha önce satılması anlamıne gelir. Böylece ürünlerde yıpranma ve bozulma gibi risklerin önüne geçebilirsiniz. Bunun yanı sıra FIFO uygulaması ile stok takibini kolaylaştırabilir, stok maliyetini düşürebilirsiniz.

Tedarik için Alternatif Planlar Yapın

Ticaret hayatının devamlılığı için stokların sürekli yenilenmesi oldukça önemlidir. Ürün temini için tedarikçi ilişkilerinizi iyi tutmanız, satışlarınızın istikrarlı ilerlemesine yardım eder. Ancak bazen çeşitli nedenlerden ötürü ürün tedariğinde sıkıntılar yaşanabilir. Bu tip durumlarda her zaman alternatif planlar yapmanız size avantaj sağlar. Size stok sağlayabilecek farklı tedarikçilerle iletişimde olmak veya benzer ürünler bulmak, son dakika aksaklıklarını önlemenize yardımcı olur.

Depo Ortamını Düzenli Tutun

Stok yönetiminde depoların düzenli olması, ürün tedariğinin daha akıcı şekilde ilerlemesini sağlar. Depodaki ürünleri kategorilere veya özelliklerine göre ayırmanız, depoda düzenli bir ortam oluşturmanız, sipariş sürecinde yaşanabilecek problemleri ortadan kaldırır. Bunun yanı sıra stoktaki ürünleri isimlendirmeniz, sipariş gönderimi sırasında depoda çalışan görevlilere kolaylık sağlayabilir. Siparişleri hızlı ve sorunsuz hale getirmeniz, müşteri sadakatine katkı sağlar.

Yüksek ve Düşük Sezonları Belirleyin

Şirketin yüksek ve düşük satış sezonlarını analiz etmek, stok yönetiminin doğru yapılması ile yakından ilgilidir. Geçmiş yıllardaki satış oranlarını analiz ederek ürünlerinizin en çok ve en az satın alındığı dönemleri belirleyerek stoklarınızı iyi şekilde yönetebilirsiniz. Düşük sezonda stoklarınızda daha az ürün bulundurabilir, yüksek sezonda ise fazla miktarda ürün siparişi verebilirsiniz. Bu, dönemsel planlama yapmanıza ve stok maliyetini kontrol edebilmenize destek olur.

Stok Neden Tutulur?

Stok tutmak, şirketlere talepteki dalgalanmaları yönetebilme ve diğer şirketlerle rekabet edebilme gücü kazandırır. Şirketlerin stok tutmasının nedenleri şu şekilde sıralanabilir:

• Talepteki dalgalanmalara karşı korunma: Şirketler, ürün satışında belirli dönemlerde artan veya azalan taleplerle karşılaşır. Dönemsel olarak yeterli stok sahibi olmak, şirketlerin talepteki dalgalanmaları iyi şekilde yönetmesine olanak tanır. Böylece müşteri memnuniyeti korunurken aynı zamanda satışların devamlılığı sağlanır.
• Üretim ve teslimat süreçlerini sorunsuz hale getirme: Stokta hazır ürün bulundurmak, şirketlerin üretim aşamasında ve ürün teslimatında sorun yaşamasını engeller. Üretim için gerekli ham maddeye veya satış için ürüne sahip olan şirketler, sipariş sürecini verimli şekilde ilerletebilir.
• Stok maliyetlerini azaltma: Tedarikçilere toplu sipariş vermek, ürünlerin birim başına maliyetini düşürür. Bu da ürünlerde daha fazla kazanç sağlama anlamına gelir. Ayrıca ürünlerin nakliye ve depolama süreçlerinde de maliye tasarrufu gerçekleşmiş olur.
• Fiyat değişikliklerinden korunma: Ham madde ve ürün fiyatları kur değişimi, enflasyon gibi nedenlerle dalgalanmalar yaşayabilir. Önceden yeterli ürün stoğu yapan şirketler, fiyat dalgalanmalarına karşı korunarak olası kazanç kaybını önler.
• Rekabet avantajı sağlama: Yeterli stok adedine sahip olmak, diğer şirketlerin karşısında ticari rekabet avantajı elde etmeyi sağlar. Talebi yüksek olan ürünleri elinde bulunduran şirketler, satışlarına hız kesmeden devam edebilir.
• Riskleri yönetebilme: Stoklarını doğru şekilde tutan şirketler, doğal afet gibi nedenlerden ötürü aksayan tedarik zinciri sebebiyle problem yaşamaz. Stokta yer alan ürün sayısı yeterli ise şirketler satışlarına devam eder.
• Müşteri memnuniyeti oluşturma: Stok sayısını doğru hesaplayan şirketler, ürünlerini siparişten hemen sonra hızlı bir şekilde müşteriye ulaştırma avantajı yakalar. Bu da müşteri sadakati ve bağlılığını olumlu etkiler.

Stok Yönetiminin Avantajları

Stok yönetiminin doğru bir şekilde yapılması, şirketlerin üretim alanında verimli hareket etmesine ve sipariş aşamasında hızlı davranmasına zemin hazırlar. Şirketler için stok yönetiminin faydaları şunlardır:

Maliyetleri Düşürme

Stok tutma maliyetleri, şirketler için ham madde, mamul ve ürünlerin satın alınmasından taşınmasına, depolanmasına kadar olan bütün maliyetlerini kapsar. Stok yönetiminin düzgün şekilde yapılması, stok maliyetini oluşturan kalemlerde tasarruf yapma imkanı sunar. Dönemsel talepleri bilen şirketler, toplu siparişler vererek önemli maliyet avantajı yakalar. Bunun yanı sıra stok takibi ile sipariş sürecine dahil olan depolama ve nakliye gibi kalemlerde de maliyet düşer.

Kazançları Artırma

Stok takibini iyi şekilde gerçekleştiren şirketler, satışların yüksek olduğu dönemlerde daha fazla ürün depolayarak satış fırsatlarını yakalar ve gelirlerini artırır. Stokların düzenli takibi, stokta eksik veya fazla ürün sayısının önüne geçerek şirket için finansal istikrar sağlar. Stok yönetiminin önemi aniden ortaya çıkan fiyat dalgalanmaları, tedarik zinciri aksamalarında da kendini belli eder. Stok sayısını doğru yöneten şirketler, dış koşullardan en az şekilde etkilenerek satışlara devam eder.

Verimliliği Artırma

Stok yönetimi yapan şirketler, stoklarının anlık veya gelecekteki durumunu güncel olarak takip etme fırsatı yakalar. Bu da şirketlere ürün satın alma, stokları yenileme gibi önemli değerlendirmeleri doğru yapma imkanı sunar. Günlük stok yönetimini çeşitli programlar yardımıyla gerçekleştiren şirketler, iş akışına hakim olur ve doğru kararlar alabilir. Bu da şirketin satış yönetiminde verimliliği artırır.

Ürün Kaybını Azaltma

Stok yönetimine önem veren şirketler, stoklardaki ham madde veya ürün sayısını düzenli olarak takip eder. Depodaki ve sistemde ürün eşleşmelerini doğru analiz eden şirketler, ürünler üzerinde kontrol sağlar. Bu, ürünlerin kaybını en aza indirir. Ek olarak düzenli takip stok hırsızlığı gibi istenmeyen durumların da önüne geçer.

Yeni Pazarlara Girme

Şirketler, gelirlerini artırmak için farklı pazarlara girmek isteyebilir. Bu tip durumlarda doğru stok sayısına sahip olan firmalar, pazarda rekabet avantajı yakalayabilir. Yeterli stoğa sahip olan şirketler, pazarda daha çevik hareket ederek sektördeki diğer şirketlerin önüne geçebilir, marka tanınırlığı sağlayabilir. Böylece şirketlerin pazara daha kolay adapte olmasına ve kısa sürede büyümesine yardımcı olabilir.

Siz de yeni pazarlarda şansınızı denemek isteyen bir girişimciyseniz doğru stok yönetimi ile büyüme sağlayabilirsiniz. Ürün tedariği ve diğer masraflarınız için KOBİ kredilerine göz atabilirsiniz!