Alacak Tahsil Süresi Nedir ve Nasıl Hesaplanır?
Nakit akışı, işletmelerin finansal ve operasyonel süreçleri için oldukça önemlidir. İşletme kasasındaki aylık giriş ve çıkışlar arasındaki dengeyi sağlar. Bu nedenle faaliyetlerin aksamadan devam etmesinde yadsınamaz bir rol oynar. Alacak tahsil süresi, işletmeler için kârlılık ve verimlilik kadar kritik olan bu kavramla doğrudan ilişkilidir. Yazımızın devamında güçlü ve sürekli nakit akışının anahtarı olan alacak tahsiline dair detayları görebilirsiniz.
Alacak Tahsil Süresi Nedir?
Alacak tahsil süresi, satış ile ödeme arasındaki zaman dilimidir. Daha geniş bir tanımla, kredili satışların ardından alıcılardan ödeme almak için ne kadar beklediğinizi gösteren ölçüttür. İşletmenin satış politikalarına, müşteri ilişkilerine ve sektörel koşullara göre değişiklik gösterir. Genellikle gün ya da ay bazında hesaplanan bu zaman aralığı, işletmenin nakit akışı performansını gösterir. Örneğin kısa tahsil süresine sahip bir firmanın likidite* açısından güçlü olduğu söylenebilir. Aksi durumda ise nakit ihtiyacı doğabilir ve buna bağlı olarak finansal istikrarsızlıklar yaşanabilir.
İşletmenizin Finansal Sağlığını Etkileyen Alacak Tahsil Süresi Neden Önemlidir?
Alacak tahsil süresi, işletmenizin mali sağlığı ve istikrarı açısından oldukça önemlidir. Zira satışlardan elde ettiğiniz gelir, kısa süre içinde kasanıza girdiğinde nakit açısından sıkıntı yaşamazsınız. Böylece ihtiyaçlarınızı karşılamak, yatırım ve büyüme fırsatlarını yakalamak için yeterli kaynağınız olur. Aşağıda alacak tahsil süresini önemli kılan diğer noktaları görebilirsiniz.
| Mali istikrar | Tahsil süresi uzun olan işletmeler, ihtiyaçları için ekstra kaynak bulmak ve ayırmak zorunda kalır. Buna bağlı olarak borçlanma oranları da artar. Bu süre kısa olduğunda mali istikrarı korumak kolaylaşır. |
| Düzenli borç ödemeleri | Tahsilatlarınız gecikmediğinde finansal kuruluşlara, resmî makamlara ve iş ortaklarınıza olan borçlarınızı zamanında ödeyebilirsiniz. Böylece borçları ödeyememekten kaynaklanan ekstra maliyetler ve yasal takipler ortadan kalkar. |
| Rekabet avantajı | Alacak tahsil süresi dengeli olan işletmeler, elde ettikleri nakdi, satışlarını artırmak ya da ürünlerini geliştirmek adına kullanarak rekabet avantajına ulaşabilir. |
| Hazırlıklı olma | Satış gelirlerinizi tahsil etme sürenize göre her türden duruma karşı hazırlıklı olabilirsiniz. Örneğin bu zaman diliminin uzadığını gözlemlediğinizde mali sorunlar yaşamamak için önlemler almalısınız. |
Alacak tahsil süresi, işletmenizin operasyonel verimliliğini de etkiler. Tahsil süresi geciktiğinde personel maaşları ve malzeme alımı gibi işlemler için yeterli kaynağınız olmayabilir. Buna bağlı olarak çalışanlarınızın motivasyon kaybı yaşaması ya da üretim süreçlerinizin aksaması muhtemeldir. Bu sebepleri gözeterek alacak tahsil süresini ideal seviyelerde tutabilirsiniz.
Ödemeleri Kontrol Altında Tutan Alacak Tahsil Süresi Nasıl Hesaplanır?
Alacak tahsil süresi; ham maddeye, envantere ve iş gücüne yapılan harcamaların işletmeye ne kadar zamanda gelir olarak geri döneceğini gösterir. Bu yönüyle firmaların maliyet kazanç ölçümlerinde önemli bir rol oynar. Ödemeleri kontrol altında tutan alacak tahsil süresi hesaplaması, gün ya da sezon kriterine göre yapılır. Alacak tahsil süresi hesaplama formülü ise şöyledir:
- Alacak tahsil süresi = (Ticari Alacaklar / Kredili Satışlar) x Gün Sayısı
- Alacak tahsil süresi = Gün Sayısı / (Kredili Satışlar / Ticari Alacaklar
Alacak tahsil süresi formülünü netleştirmek için örnek bir tahsil süresi hesaplayalım. Örnekteki işletmemiz, geçen ay 100.000 TL tutarında ürün satmıştır. Bu ay ise 50.000 TL daha kredili satış yapmıştır. Söz konusu işletmenin mevcut ticari alacakları, toplamda 150.000 TL’dir. Bu rakamlara göre aylık tahsil süresi şöyle hesaplanır:
- Alacak tahsil süresi = (150.000 TL / 50.000 TL) x 30 Gün = 90 Gün
Bu hesaplamaya göre işletme, alacaklarını ortalama 90 gün içinde tahsil eder. Eğer bu süreyi nakit akışı açısından riskli buluyorsa tahsil zamanını kısaltacak adımlar atabilir. Likidite yetersizliğinden dolayı iş akışınızın riske girmemesi için HangiKredi KOBİ üzerinden avantajlı ticari kredilere göz atabilirsiniz.
Alacak Tahsil Süresi Nasıl Yorumlanır?
Alacak tahsil süresi, işletmenizin finansal sağlığını etkiler. Bu nedenle söz konusu süreyi doğru yorumlamalısınız. Genel anlamda kısa tahsil süresinin işletme kârlılığını ve verimliliğini olumlu etkilediği söylenebilir. Ancak tahsil için en uygun zaman dilimi konusunda net rakamlar yoktur. Finans uzmanları, alacakların ortalama tahsil süresinin 20 ila 30 gün arasında olması gerektiğini belirtir. Öte yandan, müşterilerinize verdiğiniz zaman sınırı da önemlidir. Tahsil süreniz, alıcılara tanıdığınız vadeden %25’in üzerinde fazlaysa nakit akışınızı korumak adına önlemlere başvurabilirsiniz.
Güçlü nakit akışı için KOBİ ve esnaflara özel ticari kredi kartlarına göz atın!
Tahsil Süresi Hesaplamasının Sağladığı Avantajlar Nelerdir?
Alacakların ortalama tahsil süresi hesaplamasıyla işletmenizi ileriye taşıyacak adımlar atabilirsiniz. Bu sürenin optimizasyonu için öncelikle satış gelirlerinizi ne kadar zamanda tahsil ettiğinizi belirlemelisiniz. Ardından sıra, söz konusu süreyi azaltmaya yönelik yöntemlere gelir. Örneğin müşterilerinize daha kısa ve net vadeler sunarak ödemelerin gecikmesini önleyebilirsiniz. Böylece kazançlarınızı sermayenize dâhil etmek için uzun süre beklemenize gerek kalmaz.
Alacakların tahsil süresini hesapladığınızda işletmenin mali ve operasyonel verimliliğini düşüren etkenleri de görebilirsiniz. Mesela fatura gönderimlerinde dijital yolları kullanmak, satış ve tahsilat süreçlerini hızlandırır. Satışlara ait faturalar müşterilere gecikmeden ulaştığında ödeme alma zamanı da kısalır. Özetle, iş süreçlerinize teknolojik olanakları entegre ederek tahsil süresini düşürebilir ve nakit akışınızı güçlendirebilirsiniz.
Notlar:
*nakde kolay çevrilebilen varlıklar
